Jest jedną z najstarszych i najbardziej znanych roślin leczniczych o najszerszych udokumentowanych właściwościach. Związki zawarte w jego kwiatach – koszyczkach działają przede wszystkim rozluźniająco zarówno na układ pokarmowy jak i nerwowy. Łagodzą stany zapalne, mają działanie przeciwbakteryjne. Najnowsze badania pokazują, że regularne spożywanie naparu z rumianku o prawie 30 % obniża ryzyko wczesnego zgonu!
Rumianek pospolity (Matricaria Chamomilla) jest rośliną jednoroczną występującą niemal na całej półkuli północnej. W Polsce rośnie jako chwast polny przy drogach i nieużytkach, na leśnych łąkach, czy w zbożu, wśród chabrów. Surowcem zielarskim są wysuszone koszyczki kwiatowe, które zbiera się na początku kwitnienia kiedy kwiaty języczkowe jeszcze nie zwisają. Najlepiej robić to w suchy słoneczny dzień w godzinach popołudniowych. Rumianek kwitnie od maja do późnej jesieni.
Jak rozpoznać?
Kwiaty rumianku osiągają długość do 60 cm, charakteryzują się przyjemnym aromatem. Kwiaty języczkowe (brzeżne) są białe a kwiaty rurkowate (wewnętrzne) mają kolor żółty. Łodyga rumianku jest silnie rozgałęziona a na szczycie każdego rozgałęzienia znajduje się koszyczek kwiatowy o średnicy do 2,5 cm ze stożkowatym pustym w środku dnem kwiatowym.
Fenomen rumianku polega na tym, że zawiera on substancje które rzadko występują w świecie roślin. W swym składzie posiada m.in. dużą ilość (do 1,5%) olejku eterycznego bogatego w związki o cennych właściwościach leczniczych: bakteriobójcze działanie wobec bakterii Gram–dodatnich oraz grzybów Candida Albicans. Działający przeciwalergicznie chamazulen a także alfa – bisabolol i jego tlenki. A także fenolokwasy, flawonoidy, spiroeter, fitosterole, poliacetyleny, garbniki katechinowe, związki kumarynowe i śluzowe, gorycze, witaminę C, cholinę i wiele soli mineralnych.
Napary rumianku (zanurzenie w gorącej wodzie pozwala uwolnić antyoksydanty) można stosować zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie (także na błony śluzowe całego ciała).
Leczniczo – wewnętrznie
Działa przeciwbólowo, pozytywnie wpływa na mięśnie gładkie całego organizmu umożliwiając ich rozluźnienie, likwiduje także stany zapalne:
- dla kobiet w ciąży – łagodzi mdłości, dodatkowo zadziała pozytywnie przy bólach związanych z powiększaniem się macicy. Można popijać w czasie porodu. Zmniejszy bóle skurczowe macicy i zredukuje napięcie. Przy karmieniu złagodzi objawy zapalenia sutka.
- przy bólach menstruacyjnych – j.w ponadto zwalcza uciążliwości związane z PMS, pomaga przywrócić miesiączkę po stanach długotrwałego stresu.
- na zdrowy sen – herbatkę rumiankową warto sobie zafundować przed położeniem się do łóżka. Zaśniemy szybciej a noc minie spokojnie, bez koszmarów. Efekt nasenny wzmocni włożenie pod poszewkę poduszki suszonych kwiatów rumianku.
- koi nerwy – na pewno będzie świetną alternatywą dla środków uspokajających. Taki napar przywróci nam dobre samopoczucie, wyciszy po stresującym dniu w pracy.
- reguluje pracę nerek – podobnie jak piwo (działanie rozluźniające naparu rumiankowego również przypomina stan po wypiciu tegoż trunku)
- usprawnia trawienie – dzięki właściwościom rozluźniającym mięśnie gładkie jelit i przewodów żółciowych (odpowiada za to zawarta w rumianku kumaryna i jej pochodne a także flawonoidy) pomoże po ciężkostrawnym obiedzie; herbatka likwiduje bowiem wzdęcia, rozdęcia nadbrzusza, uczucie pełności, odbijania, rozładowuje gazy. Pomocna także przy zatruciach pokarmowych.
- reguluje pracę jelit – pomocny zarówno przy zaparciach jak i biegunkach.
- poprawia apetyt
- przy stanach zapalnych i bólu żołądka – ze względu na swoje działanie przeciwbólowe i rozkurczające.
- łagodzi objawy choroby lokomocyjnej – najlepiej wypić napar pół godziny przed planowanym wyjazdem.
- pomaga w łagodzeniu kolki u niemowląt
- przyspiesza gojenie się wrzodów żołądka i zapobiega ich tworzeniu
- na przeziębienie – pomaga obniżyć gorączkę, pomocny przy leczeniu kaszlu, łagodzi ból gardła
- łagodzi zapalenie pęcherza moczowego
- przy alergiach – ostatnie badania pokazują, że rumianek działa jak naturalny lek przeciwhistaminowy dlatego jest wsparciem przy astmie, egzemie i gorączce siennej.
- leczy migrenowe, napięciowe bóle głowy – najlepiej sprawdza się odwar (2 łyżki suszu zalać dwiema szklankami wody gotować na małym ok. 40 minut).
- przeciwlękowo – pomaga także złagodzić objawy odstawienne przy odwyku alkoholowym i narkotykowym
Można sporządzić także nalewkę rumiankową, która złagodzi m.in. zgagę:
1. 50 g świeżych rumianków zalewamy spirytusem (0,5 litra wódki 70% zrobionej z wody i spirytusu)
2. Dodajemy miodu
3. Wystawiamy w słoneczne miejsce na kilka tygodni
4. Po tym czasie zlewamy do butelek (cedząc przez gazę lub gęste sito i mocno odciskając)
Amerykańscy naukowcy odkryli ostatnio, że regularne picie naparu z rumianku obniża ryzyko wczesnego zgonu aż o 29 %. Badaniu w ciągu 7 lat poddano ponad półtora tysiąca osób w wieku pow. 65 roku życia. Jednak zadziwiające rezultaty dotyczyły tylko kobiet. Choć na razie nie wiadomo, skąd taka rozbieżność ze względu na płeć, jedno jest pewne: ciepła herbatka rumiankowa na dobranoc dobrze zrobi wszystkim seniorom.
Leczniczo – zewnętrznie
napar z rumianku jako lek o silnym działaniu antyseptycznym – za sprawą zawartego w nim azulenu; na gojenie ran, owrzodzeń i oparzeń (także pieluszkowe zapalenie skóry u niemowląt)
- herbatka rumiankowa w formie okładów – na zmęczone oczy (niezastąpiony do odświeżenia oczu po długotrwałej pracy z komputerem), zapalenie spojówek, przy chorobach skóry: egzema, grzybica
- inhalacje parowe – łagodzą astmę, gorączkę sienną, katar i zapalenie zatok
- nasiadówki rumiankowe – łagodzą objawy zapalenia pęcherza moczowego i hemoroidy
- w postaci kremu – na obolałe sutki i infekcje dróg płciowych
- kąpiel rumiankowa – relaksuje jednocześnie lecząc problemy skórne
Można także przygotować olejek rumiankowy, masaż wykonany z jego pomocą pomoże m.in. przy obolałych kończynach, bólach pleców i nerwobólach.
1. Buteleczkę wypełnioną świeżymi koszyczkami rumianku lub suszem zalewamy dowolnym olejem tłoczonym na zimno.
2. Odstawiamy w ciepłe, najlepiej słoneczne miejsce na ok. 3 tygodnie (jeśli pogoda nie sprzyja można wcześniej olej podgrzać)
3. Po tym czasie przechowujemy w lodówce.
Rumianek w kosmetyce
Również w tej dziedzinie rumianek nie ma sobie równych. Ze względu na swoje właściwości stanowi składnik wielu kremów i balsamów do pielęgnacji ciała. Jest podstawą zabiegów w salonach kosmetycznych i Spa.
Przemywanie twarzy kilka razy w tygodniu naparem rumianku sprawia że staje się ona miękka i pełna blasku. Ponadto:
- działa przeciwzapalnie
- łagodzi
- zmniejsza obrzęki
- poprawia koloryt skóry
- ujędrnia skórę
- odświeża
- delikatnie wybiela
Płukanki do włosów zawierające wyciąg z rumianku (pół szklanki suszu zalać 4 szklankami wody gotować ok. 5 min, odcedzić, wystudzić) wzmacniają blond kolor włosów (złoty), odbudowują je, zapobiegają wypadaniu i sprawiają że stają się lśniące. Na łamliwe i suche włosy pomoże odżywka w postaci wyżej opisanego olejku rumiankowego.
Wszechstronność zastosowań potwierdza starą zasadę: jeśli zaczyna się u Ciebie jakakolwiek dolegliwość – sięgnij po rumianek! Jeśli nie pomoże, dopiero szukaj dalej.
CIEKAWOSTKA: Łacińska nazwa rumianku Matricaria pochodzi od słowa mater, znaczy matka, a to dlatego, że od wieków był on stosowany w chorobach kobiet i matek (może i tu tkwi tajemnica jego skuteczności w wydłużaniu życia, jak donoszą amerykańscy naukowcy, jedynie płci pięknej).
